ru / kz

«А» – дан «Я» – ға дейін дұрыс тамақтану

Оқушыларға, ата-аналарға және мұғалімдерге арналған курс

main-girl yog straw avo milk melon apple
avo-back-main carrot-back-main apple-back-main flower-back-main
cookie-food cake-food cake-shadow
adv-1 adv-2 adv-3 adv-4

«А» – дан «Я» – ға дейін дұрыс тамақтану

Алматы және Астана қалаларында бастау алған балалар мен олардың ата-аналары үшін дұрыс тамақтану және салауатты тамақтану дағдыларын қалыптастыру негіздері бойынша оқытудың қазақстандық коммерциялық емес жобасы

24%

мектеп жасындағы балалар арасындағы аурулар - бұл асқазан-ішек жолдарының аурулары (2017 ж. қорытындысы бойынша ҚР білім беру жүйесінің жағдайы мен дамыту туралы ұлттық баяндаманың деректеріне сәйкес)

25,8%

Қазақстанда әйелдер мен ерлердің 15,3% - ы семіздікпен ауырады (2019 ж. Қазақ тамақтану академиясымен жүргізілген зерттеу деректеріне сәйкес)

20%

ДДСҰ-ның балалар семіздігін қадағалау жөніндегі Еуропалық бастамасы (COSI) аясында жүргізілген зерттеу деректері бойынша Қазақстанда 9 жастағы балалар семіздіктен зардап шегеді

avo-food carrot-food
apple-food yog straw-food melon-food red-food broc-food milk_reflected

Мақсаты

мектептің және мұғалімдердің көмегімен балалар мен ата-аналарға салауатты тамақтану және салауатты өмір салтын барынша насихаттау

Курс материалдары:

materials-1

Материалды көрнекі суреттеуге арналған анимация және графикалық элементтері бар бейнесабақтар

materials-2

Иллюстрациялар мен сызбалар бар мәтіндік жазбалар

materials-3

Білімді бекітуге арналған тапсырмалар

materials-4

Тақырыптың игерілуін тексеруге арналған тесттер

Дәрістер:

1 – Сабақ. Кіріспе. Деніңіз сау болсын десеңіз (салауатты өмір салтының 7 Ережесі)

СӨС
салауатты өмір салты
дұрыс тамақтану

2 – Сабақ. Күн тәртібі – салауатты өмір салтының кепілі.
№1 Ереже: «Өз күн тәртібіңді жаса»

күн тәртібі
режим
салауатты өмір салты

3 – Сабақ. Адамның энергия шығындары, энергияны толықтыру.
№2 Ереже: «Дұрыс тамақтану және тыныш ұйқы – денсаулық кепілі»

адам ағзасы
энергия
ұйқы
тамақтану

4 – Сабақ. Қозғалыс – бұл өмір. Тірек – қимыл жүйесі. Бұлшық еттер және олардың қызметі.
№3 Ереже: «Көбірек қозғал»

қозғалыс
қаңқа
қалып

5 – Сабақ. Ас қорыту мүшелері. 1 – бөлім. Тіл және тіс.
№4 Ереже: «Тістеріңізді күтіңіз»

ас қорыту
тістер
диета
фтор
кальций
микроэлементтер
макронутриенттер

6 – Сабақ. «Ас қорыту» еліне қызықты саяхат. 2 – бөлім. Адамның ішкі мүшелері. Ас қорыту мүшелерінің тазалығы

ас қорыту
микробтар
иммунитет

7 – Сабақ. Денің сау болу үшін не жеген жөн. Салауатты тағам мәзірі.
№5 Ереже «Дұрыс тамақтану»

таңғы ас
түскі ас
бесіні ас
кешкі ас
дұрыс тамақтану пирамидасы
қызмет ету
мәзір
«Гарвард-тарелка» ережесі

8 – Сабақ. Көзіңе жастайынан қамқор бол!
№6 Ереже: «Көздеріңізге қамқорлық жасаңыз»

көз
көзді күту
көзге арналған гимнастика
офтальмолог

9 – Сабақ. Зиянды және пайдалы әдеттер
№7 Ереже: «Жақсы әдеттер – денсаулықты қорғайды»

әдеттер
жаман әдеттер
пайдалы әдеттер

10 – Сабақ. Ауырып қалмас үшін не білу керек? Иммунитет дегеніміз не? Ауруды шығару жүйесі мүшелері және оның алдын алу

иммунитет
дегидратация (ағзаның су жоғалту) белгілері

11 – Сабақ. Дұрыс тамақтану – денсаулық кепілі. Ғажайып зат – су және оның адам үшін маңызы

су
суды үнемдеу

12 – Сабақ. Тамақтану құпиялары. Тағамның негізгі компоненттері. Дәрумендер мен минералдар (дәрумендер топтары, олардың пайдасы)

Тамақ
дәрумендер
минералдар
ақуыздар
майлар
көмірсулар

13 – Сабақ. Тамақтану құпиялары. Тағамның негізгі құрамы. Көмірсулар (ағзаның барлық өмірлік маңызды процестерін, қоректік заттардың алмасуын энергиямен қамтамасыз етеді)

Тамақ
көмірсулар

14 – Сабақ. Тамақтану құпиялары. Тағамның негізгі құрамы. Ақуыздар (тасымалдау, қорғаныш, қозғалтқыш және басқа да ақуыз қызметтері)

Тамақ
ақуыз
теңдестірілген тамақтану

15 – Сабақ. Тамақтану құпиялары. Тағамның негізгі құрамы. Майлар (майлардың энергетикалық қызметі)

Тамақ
май

16 – Сабақ. Өсімдік өнімдерінің адам денсаулығы үшін маңызы. Көкөністер, жемістер мен жидектер пайдалы тағам болып табылады

өсімдіктердің пайдасы
көкөністер
жидектер
жемістер

17 – Сабақ. Өсімдік өнімдерінің адам денсаулығы үшін маңызы. Дәнді дақылдар туралы айту. Нансыз түскі ас ішілмейді

өсімдіктердің пайдасы
нан

18 – Сабақ. Өсімдік өнімдерінің адам денсаулығы үшін маңызы. Дәнді дақылдар. Ботқаны неден жасайды? (ботқаның құндылығы мен пайдасы)

 

өсімдіктердің
пайдасы
ботқа

19 – Сабақ. Сүт өнімдері денсаулыққа қажет. Сүттен не жасалады?

сүт
сүт өнімдері

20 – Сабақ. Қазақ асханасында сүт тағамдары мен сусындары (қымыз, шұбат, айран, қаймақ, құрт, ірімшік, т.б.)

сүт тағамдары
сусындар
қымыз

21 – Сабақ. Тамақтану тазалығы мен мәдениеті. Тамақтану тәртібі. Қалай дұрыс тамақтану керек?

дұрыс тамақтану
тамақтану
қызмет ету
дұрыс тамақтану пирамидасы

22 – Сабақ. Дастархан жаю. Дастархан жаюға арналған жабдықтар. Үстел басында өзіңді қалай ұстау керек?

этикет
үстел жаю

23 – Сабақ. Ас үйге арналған тұрмыстық техника. Өнімдерді дұрыс сақтау, тамақ дайындау үшін тұрмыстық техниканы пайдалану

тұрмыстық техника
тұрмыстық аспаптар

24 – Сабақ. Біз дастархан жаямыз. Қазақ халқының қонақжайлылық дәстүрлері

дастархан
дәстүр

25 – Сабақ. Қазақтың ұлттық мерекелері. Қазақ тағамдарының адам ағзасына жағымды әсері

Ұлттық мерекелер
наурыз

26 – Сабақ. Жұмбақтар, мақал – мәтелдер, мәтелдер (лепбук)

лэпбук
lap book
дұрыс тамақтану

27 – Сабақ. Әр түрлі халықтардың тағам туралы ертегілері (театрландыру)

ертегілер
викториналар

28 – Сабақ. Йогурттың жасалуы туралы аңыз «Анаммен йогурт дайындау» бейнебаян

аңыз
йогурт

29 – Сабақ. Менің отбасымның сүйікті пайдалы тағамдарының тарихынан. «Менің отбасымның пайдалы тағамдары» жобасы

пайдалы тағамдар
әңгімелер
пияз
сәбіз
ас тұзы

30 – Сабақ. Тамақтану тазалығы мен мәдениеті. Тест

гигиена
тамақтану гигиенасы
тамақтану мәдениеті

31 – Сабақ. Зиянды және пайдалы өнімдер. Зиянды тағамдар: тәттілер, чипстер, сусындар

зиянды өнімдер
пайдалы өнімдер

32 – Сабақ. Спортпен шұғылдану – дұрыс тамақтану. Өз тамақтану тәртібіңізді жасаңыз

спорт
олимпиада ойындары

33 – Сабақ. «Өлшем – өмір мен денсаулық даналығы». Тамақтану үшін өмір сүрме, өмір сүру үшін тамақтан…

өлшем
аштық
тәбет

34 – Сабақ. Қорытынды сабақ. «Дұрыс тамақтан – денсаулығыңды сақта!»

тамақтану
денсаулықты нығайту
дұрыс тамақтану

Жобаны құрастырушылар